LGS örnek sorularını eğitimciler nasıl değerlendirdi? Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2019 LGS için yayımladığı örnek soruları uzmanlar değerlendirdi. Uzmanlara göre örnek sorular Liseye Geçiş Sınavı’nda (LGS) öğrencilerin bilgisini ölçmekten çok anlama ve bu bilgiyi kullanma becerilerini sınadığını söylüyor. Eğitimcilere göre öğrencilerin sınavda başarılı olabilmeleri için sadece müfredata hakim olmaları yetmiyor aynı zamanda bilgiyi yorumlayabilme becerileri de önemli.
LGS ÖRNEK SORULARINI EĞİTİMCİLER NASIL DEĞERLENDİRDİ?
Eğitimcilerin sorularla ilgili yine dikkat çektiği nokta da uzun paragraflardan oluşması. Türkçe sorularının da özellikle PISA ve ALES tarzında olduklarını söylüyor.
İşte eğitimcilerin LGS örnek sorularıyla ilgili yorumları:
DOĞA KOLEJİ UZMANLARI
Doğa Koleji uzmanları
MATEMATİK: SADECE MÜFREDAT YETERLİ OLMAZ
Ortaokul Matematik Bölüm Başkan Elvin Öven Güçbilmez
Öğrencileri, geçtiğimiz yıl uygulanan LGS’den farklı soruları kapsayan bir sınavın beklemediğini söylemek doğru olur. Özellikle 7. Sınıf müfredatından alıntılar gerçekleştirildiği gözlenir. Fakat bu alıntılar sorunun içerisinde bilgi olarak verilmek şartıyla kullanılmıştır. Bu nedenle soruların hazırlığında genel olarak 8. sınıf müfredatına bağlı kalındığı söylenebilir, fakat sınavda başarılı olmak için sadece müfredata hakim, müfredat kazanımlarını edinmiş olmanın gerekli ama yeterli olmadığı kanısındayım. Yayınlanan örnek soruları kapsayan bir sınavda başarının anahtarı; ilk adımda temel müfredata hakim olmak, uygulama yeterliliğine sahip olmak, en önemlisi yorum yapma yetisini edinmiş olmaktan geçecektir.
MATEMATİK OKUR YAZARLIĞI ÖLÇÜLÜYOR
Örnek soruların tamamına yakınının matematik okuryazarlığını ölçmeyi hedeflediğine dikkat edilmelidir. Bu da geçtiğimiz yıl olduğu gibi, seçiciliği yüksek bir sınavın öğrencilerimizi beklediğini göstermektedir. Bunun yanı sıra, sorular ilk bakışta çoktan seçmeli soru kalıbında görünse de, hiçbir soruda şıkların öğrenciyi cevaba götürmesi söz konusu değildir. Bu ve yorumlama gerektiren olma özelliği ile PİSA sınavları ile benzerliği dikkat çekmektedir.
Akıl oyunu ya da zeka sorusu diye nitelendirebileceğimiz bir sorunun, müfredata uyarlanarak karşımıza çıkması, öğrencilerimizin analitik düşünme yeteneğinin de ölçülmek istendiğinin bir göstergesi olmaktadır.
Yine soruları incelemeye devam ettiğimizde günlük hayatla ilişkilendirilmiş soruların varlığı dikkat çekmektedir.
OKUDUĞUNU DOĞRU ANLAMA, HIZLI DÜŞÜNME GEREK
Son olarak soruların zorluk düzeyi ile ilgili şunlar söylenebilir;
Soruların hiçbiri temel bilgi ya da uygulama düzeyinde değildir. Okuduğunu doğru anlama, doğru yorumlama, hızlı düşünme ve yeterli pratik gerektiren sorular, yayınlanan soruların tamamına yakınını oluşturmaktadır. Fazla işlem gerektiren soruların varlığının yanı sıra sorular içerisinde hiç işlem yapmadan çözülecek soruları da bulmak mümkündür.
SORULAR UZUN VE ZAMAN ALICI
Sorular uzun, zaman alıcı ve LGS’ den önceki soru kalıplarından çok farklı görünse de, bu, bu sorularla oluşturulacak sınavın zorluk düzeyinin zor olduğunu değil, zaman alıcı olduğunu göstermektedir. Öğrencilerimiz unutmamalıdır ki; zor olarak nitelendirdiklerimiz, aslında basitlerin birleşiminden oluşur. Düzenli çalışma, tekrar ve uygulama ile her öğrencinin bu sınavda da başarılı olabileceğine inanıyorum.
TÜRKÇE: ÖNCÜLE BAĞLI SORULAR
Ortaokul Hurihan Yıldırım Kurtaran Türkçe Bölüm Başkanı
MEB’in açıklamış olduğu örnek soruların geçen yıl uygulanmış olan LGS’nin çok daha gelişmiş bir şekli olduğunu görüyoruz. 8. sınıfa gelmiş bir öğrencinin temel dil becerilerini, özellikle okuma-anlama düzeyini ölçen sorulara ağırlık verilmiş. Bu sorularda tam da beklediğimiz gibi PISA ve ALES sınavlarında gördüğümüz tarzda “öncüle bağlı sorular”, “metin yorumlama”, “görsel okuma” ile “mantık soruları” yer alıyor.
DÜŞÜNME VE YORUMLAMA BECERİSİ ÖLÇÜLÜYOR
Ortak metne bağlı soruda ise iki farklı metin üzerinde düşünme ve yorumlama yetisi ölçülüyor. Dil bilgisi sorularında örnek olarak fiilimsi, cümlenin ögeleri gibi konular görülüyor ki dil bilgisi konularının da yer alacağını ancak bilgiye dayalı değil öncüle dayalı olacağını işaret ediyor. Anlam konusuna ağırlık verildiğini gördüğümüz bu sorulara göre, 8. sınıf öğrencilerimizden okuma-anlama çalışmalarına ağırlık verenlerin başarılı olacağı bir sınav bizi bekliyor. Müfredat dışında herhangi bir soru yok. Türkçe sınavının, okuma-anlama dil becerilerini ve sözel mantık düzeyinde yorum yapma becerilerini ölçen, yüksek nitelikli sorulardan oluştuğunu göreceğiz. Özellikle sözel mantık soru biçimi birden fazla adette sorulacaktır. Örnek sorulara göre bu yılki sınav; okuma-anlama becerilerini, sözel mantık becerilerini üst düzeyde gelişmiş öğrencileri belirleyecek.
FEN: MUHAKEME BECERİSİNİ ÖLÇEN SORULAR
Ortaokul Fen Bilimleri Bölüm Başkanı Rezan Bozkurt
Fen bilimleri örnek soruları MEB’in sınırladığı müfredat kazanımlarına uygun olup beklenildiği gibi ayırt edici, bilgi hâkimiyeti ve muhakeme becerisini ölçen sorulardan oluşmaktadır. Geçtiğimiz yıl yapılan sınavda karşımıza çıkan deneysel düzeneklerin sorgulandığı, grafik, tablo ve görsellerle ilişkili soruların yine örnek kitapçıkta da ağırlıklı olduğunu görüyoruz.
YORUM BECERİSİ İSTİYOR
Biyoloji kısmındaki sorunun bilgi hâkimiyeti ve yorum becerisini ölçen sorulardan oluştuğunu; fizik kısmındaki soruların deneysel düzeneklerin sorgulandığını, görsellerle ilişkili ve sayısal düşünme becerisini ölçtüğünü; kimya kısmındaki soruların ise temel bilgileri içerdiğini, bilgiyi kullanarak yorum yapabilme düzeyinde sorulardan oluştuğunu görmekteyiz.
Fen dersi kazanımlarına uygun olarak sistemli çalışmanın ve sayısal düşünme becerilerini artırmanın soruları çözerken avantaj sağlayacağına inanıyoruz.
İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: BİLGİSİZ YORUM YAPAMAZ
Ortaokul Sosyal Bilgiler Bölüm Başkanı Ezgi Dursun
Dikkatli okuma ve yorum gücü gerektiren soruların bir kez daha altı çizildi. Fakat doğru cevaba ulaşabilmek için sadece yorum becerisinin değil Sosyal Bilgiler dersine yönelik kavramsal alt yapının da mutlaka gelişmiş olması gerekiyor. Aksi takdirde bilgi olmadan sadece yoruma vararak doğru cevaba ulaşmaya çalışmak çok kolay olmayacak. Bu perspektiften bakıldığında soruların zorluk düzeyi de orta düzeydedir. Örnek sorular göz önüne alındığında, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da bazı soru metinlerinde Atatürk ile ilgili yazılan kitaplardan alıntılara, Atatürk’ ün hayatıyla ilgili anılara yer verilebilir.
İNGİLİZCE: OKUMA-ANLAMA BECERİSİ ÖN PLANDA
Ortaokul İngilizce Bölüm Başkanı Tuba Mumcu Sınavı için yayınlanan beş örnek soru 8.sınıf müfredatı ve kazanımları ile örtüşmektedir. Sorular, öğrencileri okumaya, okuduğunu anlamaya, yorum ve çıkarım yapmaya yönlendirmektedir. Görsel ağırlıklı sorular da okuma-anlama becerisini ön plana almaktadır. Bu yıl yayımlanan örnek sorular, 2018 LGS Sınavında sorulan sorulara benzer nitelik taşımaktadır. Sorularda dilbilgisi yapıları, günlük hayatta kullanılan İngilizce ifadeler; diyaloglar ve paragraflar içinde verilmiştir. Öğrencilerin İngilizce metinler okuyarak anlam çıkarma ve yorum yapma becerilerini geliştirerek sınava hazırlanmaları, 2019 LGS sınavında başarılı olmalarını sağlayacaktır.
DİN: ALGI VE YORUM KABİLETİ İSTİYOR
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanı Abdullah Albayrak
2018-2019 Eğitim-Öğretim yılı MEB tarafından açıklanan LGS örnek sorularda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi branşına ait sorular tamamen öğrencinin algısını ve yorum kabiliyetini ölçecek nitelikte paragraf tarzı sorulardan oluşmaktadır.
LGS sınavında din olgusu ile dini ve ahlaki değerlerin tanımsal olarak öğrencinin zihnine yerleştirilmesi değil, tüm bu değer ve olguların öğrencide farkındalık uyandırarak ona kazandırılmasının hedeflendiği görülmektedir.
UĞUR OKULLARI UZMANLARI NASIL DEĞERLENDİRDİ?
Uğur Okulları Sınavlardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Adil Kurt:
LGS örnek sorularının geneline bakıldığında, soruların anlaşılır fakat yoruma dayalı olduğu görülmektedir. Tüm derslerin soruları, Milli Eğitim Bakanlığı’nın müfredat ve kazanımlarına uygundur. Soruların geneli öğrencinin sadece bilgisini değil okuma becerisi, analiz etme, yorumlama ve muhakeme gücünü de sorgulayan sorulardan oluşmuştur. Soruların başında verilen yönergeler, hazır bilgiyi kullanmayı gerektirdiğinden, öğrencilerin çözüme ulaşması kolaylaşmıştır.
Liseye Geçiş Sınavı Örnek Sorularından varılan sonuç; bu sınavda derslerini düzenli olarak takip eden, sorgulayarak öğrenme biçimini benimseyen ve bol kitap okuyan öğrenciler başarılı olacaklardır.
TÜRKÇE: BİRDEN FAZLA KAZANIM SORGULANIYOR
Uğur Okulları Türkçe Ortaokul Bölüm Başkanı Handan Büke:
Genel anlamda sorular kazanıma uygundur. Bazı sorularda doğrudan kazanıma yönelik olmayıp birden fazla kazanımın bir arada değerlendirilmesi amacıyla (mantık sorusu) oluşturulmuş olup bir önceki LGS ‘deki içerikle benzerdir.
Soruların bir kısmı 2 Haziran’da gerçekleştirilen LGS ile benzer, bir kısmı ise farklıdır. Örneğin; görsel okuma önceki sınavda karşımıza çıkmamıştır, ancak bu yıl gerçekleşecek sınavda fazlaca değinildiğini gözlemliyoruz. Mantık soruları geçen yıl yapılan sınavda bir soru üzerinden sorulmuştu. Bu örnek sorularda ise mantık, birçok soruda hem bire bir hem de sezdirme yoluyla verilmiştir.
ÖNCÜLLÜ SORULAR VAR
Öncüllü soru geçtiğimiz yıllarda da sorulmuştu fakat bu sınav örneğinde öncülden hareket ederek, seçeneklerden bilgiyi yordama şeklinde sorulmuştur. Sorular günlük hayatla ilişkilendirilmiştir. Öğrencileri okuma, düşünme, analiz ve çıkarım yapmaya yönlendirmiştir. Geçen yıla göre sorular daha uzun ve düşündürmeye yöneliktir. Direkt bilgiyi sorgulayıcı sorulara yer verilmemiştir. Verilen bilgiyi kullanabilme becerisi üzerinde durulmuştur.
GEÇEN YILA GÖRE DAHA ZOR
2 Haziran’da yapılan LGS’ deki gibi bir metin ve buna ilişkilendirilmiş birden fazla soruyu kazanımıyla sorgulatan soru örneğine yer verilmemiştir.
Disiplinler arası sorulara yer verilmiştir. Geçen yıl yapılan sınava göre daha zordur.
TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: UZUN PARAGRAFLAR VAR
Uğur Okulları Sosyal Bilgiler Ortaokul Bölüm Başkanı Burcu Aksoy Sertkahya:
T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük örnek soruları Milli Eğitim Bakanlığı’nın sene başında yayımlamış olduğu kazanımlarına ve müfredatına uygundur. Sorular, öğrencilerimizin sorumlu oldukları üniteler kapsamındadır.
Örnek sorulardaki paragraflar genel olarak MEB’in 2 Haziranda yapmış olduğu sınavdaki paragraflar gibi uzundur. Ancak 2 Haziran’daki sınavda; paragraflardan ne anladığımızı sorgulayan kolay sorular sorulmuşken, örnek sorularda paragrafta verilen bilgiyi analiz edip, yorumlayıp çıkarımda bulunarak ve öğrencinin kendi bilgilerini de ekleyerek çözebileceği, bilgiye dayalı sorular yer almıştır. Soruların, ezbere değil yorumlamaya ve bilgiyi kullanmaya yönelik, düşünmeye sevk eden, bilen ve bilmeyeni ayırt edici nitelikte olduğu görülmüştür. Ayrıca paragrafta yer alan cümleler açık ve net biçimde ifade edilmiştir.
İNGİLİZCE: NEDEN-SONUÇ İLİŞKİSİNE DİKKAT
Uğur Okulları Yabancı Dil Ortaokul Bölüm Başkanı Hüseyin Ala:
Örnek sorular incelendiğinde geçen sene sınav öncesinde yayınlanan örnek sorularla hem benzerlik hem de dikkat çeken farklılıklar bulunduğu gözlemlenmektedir.
Yayınlanan 1. ve 2. örnek sorular alışılmış soru tipidir. Bu sorularda neden-sonuç gibi cümle düzeyinde ilişkinin aranması ve birleşik cümle yapılarının kullanılması dikkat çekicidir. 3. Soru görselin tespitine dayalı, daha önceden de var olan soru tipidir ancak metnin uzunluğunda artış görülmektedir.
YENİ SORU TİPLERİ GÖRÜLÜYOR
- Soru tamamen yeni bir soru tipidir. İlk defa bir tabloyu bir diyalog takip etmiştir ve burada geçen yıl görsel kullanılmadan sorulan diyalog sorusunun da görsel ve veri ile desteklendiği görülmektedir.
- Soru alışılagelmiş bir soru tipidir ancak yine görsel desteği bulunmaktadır. Konu dağılımları açısından ilk iki soruya 1. ünite Friendship, 3. soruya 3. ünite Cooking, 4. soruya 2. ünite Teen Life ve 5. soruya 7. Ünite Tourism’den yer verilmiştir.
MATEMATİK: YORUMA DAYALI SORULAR
Uğur Okulları Matematik Ortaokul Bölüm Başkanı Zuhal Namlısoy:
MEB kazanımlarına uygun, yoruma dayalı sorular hazırlanmıştır. Sorularda görselliğe önem verilmiş, bu durum yorum yaparken öğrencinin hayal etme gücünü harekete geçirmekte ve sorunun daha anlaşılabilir olmasını sağlamaktadır.
Soru metninden önce yazılan yönergeler, öğrencilere konu ile ilgili hatırlatmalar yapmaktadır. Bunun yanı sıra yönergeler öğrencilerin sorunun çözümüne ulaşmasında yol gösterici olmaktadır. Sorular, öğrencinin hem bilgisini, hem dikkatini ölçmekte hem de soruyu doğru yorumlayabilme gücünü ortaya çıkartmaktadır.
Sorular, 2017-2018 yılı LGS Sınavı ile karşılaştırıldığında sorularda çok daha anlaşılır, açık ve net bir ifade kullanıldığı görülmektedir.
FEN BİLİMLERİ: GÖRSEL VE ŞEKİLLER KULLANILIYOR
Uğur Okulları Fen Bilimleri Ortaokul Bölüm Başkanı Filiz Polat:
Sorular Milli Eğitim Bakanlığı’nın 8. sınıf müfredatına uygun olarak hazırlanmıştır. Soruların 2018 LGS sınav soruları ile benzer olduğunu ancak sorularda okumaya ayrılan sürenin daha da kısaldığını görüyoruz.
Sorularda yine görsellerin ve şekillerin ağırlıklı kullanıldığını görüyoruz. Nerdeyse tüm sorularda şekil kullanılmıştır. Tablo ve grafik okuma, deney düzenekleri kurma, gözlemlerden sonuç çıkarma üzerine yoğunlaşılmıştır. Bazı sorularda ön bilgi ve tanımlar verilerek doğru sonuca ulaşılması sağlanmıştır. Ezberci eğitimden uzak, yorumlama yeteneğini geliştirmeye yönelik tarzda sorular olduğunu görüyoruz. Daha önceki yıllarda olduğu gibi 1. soruda güncel olaylardan örnek verilmiştir.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ. ANLAMA BECERİSİ ÖLÇÜLÜYOR
Uğur Okulları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ortaokul Bölüm Başkanı Muhammed Yasin Bekir:
Müfredata uygun. Bir önceki yıl LGS sorularıyla büyük oranda benzerlik göstermektedir. Öğrencilerin okuma ve anlama becerisini ölçmeye yönelik sorular hazırlanmıştır. Soruların içerisinde direkt olarak bilgiyi sorgulayıcı tarzda sorulara yer verilmemiştir. Örneğin; açıklanan soruların iki tanesinde öğrenciye belli metinler verilerek, öğrencilerden verilen bu metinleri okuması, anlaması ve yorumlaması istenmiştir. Örnek sorular arasında yayınlanan diğer iki soruda ise belli ayet grupları verilerek, öğrencilerden bu ayetleri yorumlayarak çıkarımda bulunması istenmiştir. Diğer bir soruda ise verilen ayetlerden hareketle öğrencilerin bilgi seviyesinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Ayrıca ayetler arası değerlendirme yaparak öğrencilerden cevap vermeleri istenmiştir.
