OECD raporunda Türkiye analizi: İşletme ve hukuka ilgi var, iş yok. OECD’nin ‘Eğitime Bir Bakış 2017’ raporuna göre, Türkiye için okul öncesi eğitim hâlâ bir sorun. Üniversite adayları arasında popüler alan olan işletme ve hukuk mezunları iş bulmada sıkıntı yaşıyor.
OECD RAPORUNDA TÜRKİYE ANALİZİ: İŞLETME VE HUKUKA İLGİ VAR, İŞ YOK
Hürriyet’ten Önder Öndeş’in haberine göre 35 üye ülke ile karşılaştırma yapılan 2017 raporunda Türkiye’yle ilgili öne çıkan bazı başlıklar:
Geniş bir kesim işletme ve hukuk eğitimi alsa da mezunların istihdamına bakıldığında Türkiye’nin genel ortalaması yakalanamıyor. Bu alanlardaki mezunların yüzde 73’ü bir işte çalışırken, Türkiye’de genel istihdam ortalaması yüzde 75. Mühendislik, imalat, inşaat ve sağlık alanlarında bu oran yüzde 78’i bulurken; güzel sanatlar, beşeri, sosyal bilimler ile gazetecilik yüzde 67’yle, tüm OECD’nin ülkeleri içerisinde en düşük orana sahip.
ÖZEL VE DEVLETTE MAKAS
Türkiye’de devlet okullarında özellere göre bir sınıfta iki kat daha fazla sayıda öğrenci var. Bu nedenle öğrenmeleri tam olmuyor. Bu da eşitsizlik yaratıyor. Özel okullar 2015 verilerine göre sınıf mevcutlarında ortalamanın altında kalsa da, Türkiye devlet okulları açısından tüm üye ülkeler içerisinde en kalabalık sınıflara sahip ülke. Devlet ortaokullarında bir sınıfta ortalama 35 öğrenci varken, özellerde bu sayı 20’ye geriliyor. Ortalama ise devlette 23, özelde 22. Bu oranlara bakılınca Türkiye özel ve devlet okulları arasında makasın en açık olduğu ülkeler arasında. Öte yandan Türkiye’de son 10 yılda sınıf mevcutları ‘dikkate değer’ ölçüde azaldı. Yüzde 16’lık azalma oranıyla OECD’nin ülkeleri arasında ikinci olurken, OECD’de yüzde 2.
GENÇLER EĞİTİMİ TERK EDİYOR
Türkiye’de daha fazla öğrenci eğitimini yarıda bırakıyor. 18 yaş düzeyinde ortaöğretim ve yükseköğretime katılım oranı yüzde 46 iken ortalama yüzde 76. Türkiye bu oranla 35 üye ülke içerisinde son sıralara yerleşiyor. Ayrıca çoğu ülkde eğitimini yarıda bırakanların yaşları 17-18 olsa da Türkiye’de bu 14’e kadar düşüyor. Öte yandan yükseköğretime katılan öğrenci oranı 25-34 yaş grubunda 2000-2016 arasında yüzde 22 artarak 30 oldu. Ortalama yüzde 17.
OKUL ÖNCESİ EĞİTİME KATILIM HALA SORUN
Eğitim sisteminde birçok eşitsizlik var. Özellikle erken çocukluk eğitiminde bu daha fazla. Okul öncesi eğitimi alan çocuklar, örgün eğitime uyumları ve performansları daha iyi. Bu durum da sosyal eşitsizliğin etkilerini de hafifletiyor. 3 yaş düzeyinde bu eğitime katılım oranı OECD’de yüzde 78; Türkiye’de sadece yüzde 9. Ayrıca 2 yaş düzeyinde hiç katılım görülmezken, üye ülkelerde ortalama yüzde 39. 4 yaş düzeyinde Türkiye’de okul öncesi eğitime katılım oranlarının önemli ölçüde artmadığı görülüyor. Yüzde 32’lik oran yüzde 87’lik ortalamanın gerisinde kalıyor.
Yükseköğretimde daha az kişi OECD’ye göre STEM (fen bilimleri, teknoloji, mühendislik ve matematik) alanlarını tercih ediyor. Bu oran Türkiye’de yüzde 18 iken ortalama yüzde 27.
KADINLAR İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİ SEVİYOR
Kadınlar bilişim ve iletişim teknolojileri (ICT) alanlarına OECD’ye göre daha fazla yöneliyor. Alana yeni girenlerde OECD ortalaması yüzde 19’ken, Türkiye’de yüzde 29’a yükseliyor. 2014 verilerine göre Türkiye, ‘Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’dan eğitime yüzde 4.2’lik pay ayırıyor. Bu oranla, OECD’nin ortalamasının gerisinde. Toplam kamu harcamalarından eğitim için ayrılan paya bakıldığında ise Türkiye, OECD’nin yüzde 11.3’lük oranının yüzde 12.4 ile üstüne çıkıyor.
SONDAN İKİNCİ SIRADA YER ALIYOR
Türkiye, 2014 verilerine göre öğrenci başına düşen harcamalarda ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim düzeyinde sondan ikinci sırada yer alıyor. Satın alma gücü paritesi dikkate alındığında Türkiye’de ilköğretimde öğrenci başına yıllık 3 bin 589; ortaöğretimde 3 bin 268 ve yükseköğretimde ise 8 bin 927 dolar harcanıyor. OECD’de bu oranlar sırasıyla 8 bin 733, 10 bin 106 ve 16 bin 143 dolar.
ÜNİVERSİTE MEZUNU OLMAK HALA DAHA İYİ
Türkiye’de 25-64 yaş grubunda 2016’da lise mezunu olmayanlarda istihdam oranı yüzde 51, lise mezunlarında yüzde 62 ve yükseköğretimi tamamlayanlarda ise yüzde 75. OECD’de bu ortalamalar sırasıyla yüzde 57, yüzde 75 ve yüzde 84. Türkiye bu oranlarla OECD’de en düşük oranlara sahip ülke oluyor.
