Özel okullarda neler oluyor? Batıyorlar mı? Bir süredir özel okullarda iflas ve konkordato konuşulmaya başlandı. Ekonomik krizden etkilenen ve konkordato ilan eden kurumlar arasına özel okullar da girmeye başladı.
Geçtiğimiz Ekim ayında Özel Halkalı Bil Koleji’ni franchise olarak işleten Ceren Eğitim Kurumları, konkordato ilan etmişti. Şirket, konkordato ilanından önce okulu Doğru Cevap Eğitim Kurumları’na devrettiği için eğitim kesintiye uğramadı. Ardından da Mektebim Okulları’nın kurucusu Ümit Kalko’dan geldi. Ankara Keçiören’deki okul bir gecede kapandı.
Konkordato ilanının ardından Mektebim Okulları Yönetim Kurulu Üyesi Haydar Sancak, Kalko’nun, yaklaşık 3-4 ay önce hisselerini Sancak Group’a devrettiğini, Mektebim markası altında franchise olarak gözüken şahsına ait birkaç kampus olduğunu açıkladı.
Yani Kalko’nun yaşadığı sorunlardan dolayı iflasını istediği yoksa Mektebim okullarının sorunu olmadığını belirtti. Veli ve öğrencileri de mağdur etmeyeceğini açıkladı.
BATMA TEHLİKESİ ALTINDAKİ OKULLAR VAR
Ama bu açıklamalar özel okullar sektöründeki durumu da bir anlamda gözler önüne serdi. Çünkü batma tehlikesi altında olan okulların bulunduğu sektör tarafından artık kamuoyunun önünde de telaffuz ediliyor. Bunların da 1-2 yıllık okullar olduğu dile getiriyor. franchise olarak büyüyen zincir okullarda da sıkıntı yaşandığı dile getiriliyor.
SADECE İSTANBUL’DA 100 OKUL BATACAK
Sadece İstanbul’da yaklaşık 100 okulun batma tehlikesi altında olduğu, bu sayının da Türkiye genelinde 200’ü bulacağı ifade ediliyor. Başta yeni kurulanlar olmak üzere okulların ortak arayışları içinde yer aldıkları ifade ediliyor. Bu durum da doğal olarak velileri endişelendiriyor.
OKUL SAYISINDA PATLAMA YAŞANDI
Peki özel okullarda ne oldu da bu sorunlar yaşanıyor?
Hızlı büyüme, hormonlu büyüme özel okullarda bu sorunların yaşanmasına neden oluyor.
İstatistikler bize son 5 yılda hem özel okulların hem de bu okullarda okuyan öğrenci sayısının yüzde 100 oranında artığını gösteriyor. Eylül 2017 ile 2017 arasında 1777 özel okul açıldı. Geçen yıl yalnızca açılan okul sayısı 2 bin 700’ü aştı.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2017-2018 öğretim yılı örgün istatistikleri geçen yıla göre özel okulların payının yüzde 7.6’den 8.3’e çıktığını gösteriyor. Özel okul sayısı 11 bin 694 oldu.
Özel okullarda okuyan öğrenci sayısı da son 5 yıl içinde yüzde 100 artarak, 1 milyon 351 bin 712 buldu. Bu okullarda 150 bine yakın öğretmen çalışıyor.
ÖZEL OKUL SEKTÖRÜ NEDEN BU KADAR BÜYÜDÜ?
Peki ne oldu da bu okulların sayısı bu kadar arttı?
Özel okul sayısının da öğrenci sayısının da artmasında sürekli değişen eğitim sistemlerinin etkisini unutmamak gerekiyor. TEOG’da yaşanan sıkıntılar, ardından ilk kez geçen yıl uygulanan LGS hep velilerin endişelerine ve özel okullara yönelmelerine neden oldu. Sadece geçen yıl özel liselerde okuyan öğrenci sayısı 45 bin arttı, yarım milyonun üzerine çıktı.
TEŞVİKLER SAYISI ARTIRDI
Özel okulda sayıların artmasının bir nedeni de 2014-2015 öğretim yılından bu yana özel okullarda okuyan öğrencilere verilen teşvikler oldu. 2018-2019 öğretim yılında teşvik alan yeni öğrenci sayısı toplam 75 bin olurken, teşvik alan öğrenci sayısı 253 binin üzerinde.
Teşvik miktarı da 3 bin 290 TL ile 4 bin 610 TL arasında değişiyor. 8 binin üzerinde okul teşvikten yararlanıyor.
Ancak bu destek kalkacak. Bunu da Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk açıkladı. Türkiye’nin özel öğretiminin belli bir noktaya gelmesi konusunda biraz desteklenmesi gerektiğini ve bu desteğin de verildiğini söyledi. Bundan sonra artık dezavantajlı durumda olan resmî okulların destekleneceğini söyledi ki, bu okulların sayısı da yaklaşık 1280.
KAÇIP GİDECEK OKUL SAHİPLERİ Mİ VAR?
Ancak teşvike rağmen kontenjanının yüzde 50’sini bile dolduramayan okullar var. Bunu Türkiye Özel Okullar Derneği yöneticileri de söylüyor. Başkan Nurullah Dal, finansal sorun yaşayan çok sayıda okul olduğu belirtiliyor. Hatta konkordato ilan etmeden kaçıp gidecek, batmak üzere olan okullar olduğu dile getiriliyor.
BU KADAR KOLAY OKUL AÇILMALI MI?
Borçla okul açma, plansız büyüme özellikle yeni açılan okulları bu duruma getiriyor. Binaların kiralarını ödeyemeyen, hatta yemek firmalarına bile ödemelerini yapamayan okullardan söz ediliyor. Bazı özel okulların ortak arayışı içinde olduklarını duyuyoruz.
Özel okulların bu durumu velilerde sıkıntıya neden oluyor. Özel okullara karşı korkuyu da getiriyor. Sektör temsilcileri devletin, okul kuracak olanlardan teminat almasını, belli şartların istemesini ve plansız büyümeye izin vermemesi gerektiğini söylüyor. Aynı cadde üzerinde birkaç okul varken, şimdi dizi dizi okullar açıldı.
ÖĞRETMENLERİN MAAŞLARI ÖDENMİYOR
Özel okullarda çalışan yaklaşık 150 bin öğretmen var. Birçok okulda öğretmenlerin aylardır maaşlarının ödenmediği de gelen haberler arasında. Geçtiğimiz haftalarda zaten hatırlayacaksınız İzmir’de bir özel okulun öğretmenleri maaşlarını alamadıkları için eylem yapmıştı.
Köklü kurumlarda ya da yavaş büyümeyi tercih edenlerde sorun olmadığı ifade ediliyor olsa da tüm bunlar özel okul sektörüne karşı velide güvensizlik, korku ve kaygıya neden oluyor. Çünkü sonuçları çocuklarını etkileyecek, kapı önüne mi konulacak diye de haklı olarak endişeleniyorlar.
