Zorunlu ama yüzbinlerce öğrenci liseye gitmiyor. Eğitim Reformu Girişimi (ERG) Eğitim İzleme Raporu 2017-2018 açıkladı. Buna göre 2017-2018 yılında özel okullarda eğitim gören çocukların oranı yüzde 8,3 oldu. Zorunlu olmasına rağmen 100 çocuktan 17’si liseye gitmiyor.
Eğitim Reformu Girişimi (ERG), Eğitim İzleme Raporu’nun 11’incisini açıkladı. ERG Direktörü Batuhan Aydagül ve ERG Politika Analisti Yeliz Düşkün’ün katıldığı basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaşıldı.
ERG Politika Analisti Yeliz Düşkün, eğitim izleme raporunu 11 yıldır yayınladıklarını belirterek, şöyle dedi:
LİSE KADEMESİNDE OKULLAŞMA ORANI YÜZDE 83
“Bu raporda son bir yıldır neler olmuş eğitimde buna bakıyoruz. Örneğin eğitime erişimde bir ilerleme var son yıllarda. Lise kademesinde okullaşma oranı henüz yüzde 100 değil. Yüzde 83’te kalıyor. Bu neden önemli? Çünkü biz 2012 de demişiz ki artık lise zorunlu olacak. Kız ve erkek bütün çocuklar eğitimde olacaklar. Bunu sağlayamamış olmak biraz daha adım atmak gerektiğini gösteriyor. Bu yıl çocuk işçiliğiyle mücadele yılı ilan edildi. Biliyoruz ki özellikle lisede çocukların okuldan kopmasının nedeni çalışma yaşamına geçmek.”
KIZ ÇOCUKLARI EVLİLİKTEN EĞİTİMDEN KOPUYOR
Raporda kız çocuklarıyla ilgili verilerin de yer aldığını ifade eden Düşkün, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“TÜİK verilerine baktığımız zaman kız çocuklarının eğitimden kopmasının en önemli nedeni evlilik ve ailevi nedenler. Türkiye’de eğitimden kopuş Avrupa ülkeleri içerisinde en yüksek düzeyde. Kız çocuklarının eğitime erişmesinde bir iyileşme var.”
OKUL ÖNCESİ EĞİTİME YOKSUL ÖĞRENCİ ERİŞEMİYOR
Açıklanan vizyon belgesinin yayınladıkları raporla bire bir örtüştüğünün altını çizen Düşkün şöyle dedi. “Örneğin bu vizyon belgesinde okul öncesi eğitimin zorunlu olması gündemde. Şu an zorunlu değil. Okul öncesinde 5 yaşta eğitime erişim yüzde 67. Artış var. Okul öncesi eğitime erişemeyenler en dezavantajlı, yoksul öğrenciler. Bunlar 1-0 geriden başlıyorlar.”
MUTLU ÇOCUKLAR VURGUSU ÖNEMLİ
ERG Direktörü Batuhan Aydagül de 2023 Eğitim Vizyonu’na ilişkin şunları söyledi:
“Bütüncül bir şekilde üç yıllık bir planın olması geçmişte görmediğimiz bir şey. Yeterince üzerinde durulmayan bir konu Vizyon Belgesi’nin felsefesi. Belgedeki mutlu çocuklar vurgusunu kıymetli buluyoruz. Müfredatta öğretmene rol veren, esneklik sağlayan yaklaşımdan bahsediliyor. ERG’nin belgede gördüğü iki önemli eksik ise geçmişten bu yana savunduğumuz kapsayıcı eğitim ve tüm öğrencilerin vicdan, fikir ve inanç özgürlüğü. Hayata geçirilecek hedeflerde katılımcılığın artırılarak devam etmesi, şeffaf iletişim sürmesi önemli.”
RAPORDA NELERE YER VERİLDİ?
-Geçen yıl 85 milyar lira olan Milli Eğitim Bakanlığı’nın bütçesi bu yıl 92 milyar liraya çıktı.
– Çocuk işçiliğinin engellenmesinde en önemli sorunlardan birinin mevzuat ve uygulamalar arasındaki uyumsuzluk.
-2017-2018 eğitim öğretim yılında 5 yaşta net okullulaşma oranını yüzde 66,9’a ulaştı. Bu dönemde resmi kurumlarda görev yapan tüm öğretmenlerin yüzde 4,4’ü sözleşmeli.
–Türkiye‘de eğitim çağında 5-17 yaş arası 1 milyonun üzerinde geçici koruma altında Suriyeli çocuk bulunuyor. Ekim 2018 itibarıyla Suriyeli çocukların okullaşma oranı yüzde 61,3. Bu çocukların yüzde 16,7’si Geçici Eğitim Merkezleri’nde eğitim görüyor.
-2017-2018 eğitim – öğretim yılında açık öğretim liselerinde toplam öğrenci sayısı 1 milyon 395 bin 621. Öğrenci sayısının önceki eğitim öğretim dönemine göre yüzde 10,2 oranında azaldı.
-2017-2018 yılında da eğitim sisteminde özel okulların payı artmaya devam etti. Özel okullarda eğitim gören çocukların oranı 2017-2018 eğitim-öğretim yılında yüzde 8,3 oldu.
-Türkiye’de öğrenciler, birçok nedenle eğitimden erken ayrılmak zorunda kalıyor. Erkekler için yüzde 31, kadınlar için yüzde 34 olan bu oranın yüksek oluşu, genç nüfus için işsizlik, yoksulluk, sosyal dışlanma ve zayıf sağlık durumu gibi riskler taşıyor.
-15-29 yaş arasındaki gençlerin yüzde 27.2’si ne öğrenim görüyor ne de bir işte çalışıyor. Ortaöğretim çağında olan 14-17 yaş aralığındaki 332 bin 956 çocuk ise örgün eğitim yerine açıköğretime devam ediyor.
-Lisede okula giden kız öğrenci sayısında, bölgeler arasındaki eşitsizlik devam ediyor. Türkiye genelinde kız öğrencilerin ortaöğretimde net okullulaşma oranı yüzde 83.4 iken bu oran Muş’ta yüzde 51’e, Ağrı’da yüzde 53.5’e düştü.
-Ortaöğretim çağında olan 14-17 yaş aralığındaki 332 bin 956 çocuk açık öğretime devam ediyor.
-Ortaöğretime erişim yüzde 83.6. Bölgeler ve iller arasındaki farklılık sürüyor. Güneydoğu Anadolu’da 2017-18 öğretim yılında erkeklerin okullulaşma oranı yüzde 71.9 iken kadınlar için bu oran yüzde 67.2.
-Türkiye’de genç işsizlik oranı son yıllarda artma eğiliminde. Özellikle 15-24 yaş arası kadınlar için 2017’de yüzde 26.1’e çıkarak, son 18 yılın en yüksek düzeyine erişti. 2017 yılında aynı yaş grubundaki genç erkekler için işsizlik oranı yüzde 17.8.
-Eğitimden erken ayrılma oranı Türkiye’de erkekler için yüzde 31 kadınlar için yüzde 34.
-Kadınların eğitimden kopuşunun yüksek oluşu ve eğitimden ayrılma nedenleri arasında evlenme ve ailevi nedenlerin öne çıkması, eğitimde toplumsal cinsiyete duyarlı içerik ve yaklaşımların acil olduğunun göstergesi.
DEVAMSIZLIK ORANI ARTIYOR
-Devam zorunlu ama genel ortaöğretimde 20 gün ve üzeri devamsızlık yapan öğrencilerin oranı 2016’da yüzde 28.7 iken 2017’de yüzde 30’a yükseldi. Bu oran, mesleki ve teknik ortaöğretimde yüzde 39.9’dan yüzde 39.8’e, Anadolu imam hatip liselerinde yüzde 39’dan yüzde 32.2’ye geriledi.
-Zorunlu eğitimi kapsayan ilkokulda 20 gün ve üzeri devamsızlık yapan öğrencilerin oranı 2016’da yüzde 5 iken, 2017’de yüzde 6.2’ye yükseldi.
-2017-2018 öğretim yılında resmi kurumlarda görev yapan tüm öğretmenlerin yüzde 4.4’ü sözleşmeli. Bu oran 2016-17’de yüzde 2.2’ydi.
-2017 verilerine göre 14-24 yaş aralığındaki her bin gençten 1’i ve her bin kadından 4’ü okuma yazma bilmiyor.
-2017 yılında kütüphanesi olan okul oranı yüzde 39.
– Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı 4-6 yaş kurslar ile belediyelerce ve derneklerce açılan kreşleri kapsayan toplum temelli kurumların sayısı 2015-16’da 692, 2016-17’de 1.448’e, 2017-18’de ise 2.119’a yükseldi. Toplum temelli kurumlara devam eden çocukların tüm okulöncesi öğrenim gören çocuklara oranı da 2016-17’de yüzde 3.6 iken 2017-2018’de yüzde 5.1 oldu.
