Çocuğum madde bağımlısı olabilir mi? Çoğu zaman birçok ailenin aklına bu soru takıldığı gibi çocuklarını madde bağımlılığından nasıl koruyacaklarına ilişkin de endişe yaşarlar.
Uyuşturucu ve madde kullanımı tüm dünyada her geçen gün hızla artıyor. Birleşmiş Milletler (BM) raporuna göre dünyada 29 milyon uyuşturucu bağımlısı var. Madde bağımlılığı yaşı ise 11’e kadar inmiş durumda. Rapordaki dikkat çekici bir başka ayrıntı ise uyuşturucu ticaretinin yüzde 50’ye yakınının internet üzerinden yapılıyor olması.
ÇOCUĞUM MADDE BAĞIMLISI MI NASIL ANLAŞILIR?
Moodist Bağımlılık Merkezi Medikal Direktörü Prof. Dr. Kültegin Ögel, ” Çocuğum madde bağımlısı mı?” ve “ Çocuğum madde bağımlısı ve nasıl kurtulabilir?” sorularına şöyle yanıt veriyor:
YAŞAM TARZINDAKİ DEĞİŞİKLİKLERE DİKKAT: Çocuğum madde bağımlısı mı diye soran aileler çocuklarındaki değişiklikleri izlemeli. Yaşam tarzı ve arkadaş seçimindeki değişiklikler, okul başarısındaki düşüş, aileyle çatışma, içe kapanıklık, fevrilik, çevreden kolay etkilenme, agresiflik, heyecanlı ya da asi tutumlar, sosyal değerleri sorgulama, davranış bozuklukları gibi belirtiler var mı? Bu belirtiler sağlıklı ergenlerde de görülebilen belirtiler. Ancak uyuşturucu, uyarıcı madde kullanımına başladığından şüphelenmeyi de gerektirebilecek göstergelerdir.
GÖZALTI MORARMALARI VE BURUN AKINTISI: Uyku bozukluğu, gözaltı morarması, kollarda iğne izi, burun akıntısı gibi fiziksel belirtiler ise bağımlılığın ileri boyutlarda olduğunu gösterir. Bu aşamaya gelene kadar durum fark edilmemiş olursa, tedavi iyice zorlaşır. Anne babaların bu noktada çocuklarının sağlığını çok iyi gözlemlemesi gerekiyor.
ÇOCUĞUM MADDE BAĞIMLISI DİYORSANIZ: Çocuğunuzun madde kullandığından şüphe ediyorsanız. Bu konuda fazla kaygılı olan bazı ebeveynler, çocuklarıyla çatışmaya girerek durumu içinden çıkılmaz bir hale sürükleyebiliyor. Böyle bir durumla karşılaşıldığında, yapıcı bir yol izlenmesi ve iletişim dengesinin iyi ayarlanması çok önemlidir.
ŞÜPHENİZİ HİSSETTİRMEYİN: Eğer madde kullandığına dair ispatınız yoksa çocuğunuza kendisinden şüphelendiğinizi asla hissettirmeyin. Madde kullanımına dair açık bir bulgu varsa; eşyalarının arasından bazı haplar – otlar bulmuşsanız, yakın arkadaşlarından bilgi gelmişse açık bir şekilde çocuğunuzla konuşmalı ve durumla ilgili kaygılarınızı paylaşmalısınız.
DURUMLARINI KABULLENMEZLER: Ebeveynlerin, madde kullanan çocuğunu bağımlı olduğuna ya da tedaviye ikna etmesi genellikle sonuç vermez. Ailenin yapması gereken vakit kaybetmeden çocuğunu tarafsız ve profesyonel bir uzman ile görüşmeye ikna etmektir. Bağımlılar içinde bulundukları durumu kabullenmezler. Hepsinin ortak bir savunması vardır; bağımlı olmadıklarını, keyif aldıkları için kullandıklarını ve istedikleri zaman bırakabileceklerini söylerler. Böylece kendilerini kandırarak, durumun daha kötüye gitmesine neden olurlar.
MADDE BAĞIMLILIĞI NEDEN OLUŞUR? Aile içi iletişim, eğlence kültürü ve yaşam tarzı, arkadaş etkisi de bağımlık gelişiminde etkilidir. Çünkü bağımlılık, sadece sorunlu ve travmatik çocukluk geçiren kişilerde görülen bir durum değildir. Herkesi bu yola sürükleyen etmenler farklıdır. Yaşam stresleri, madde kullanan arkadaş grupları içinde olmak, okul döneminde çalışmak zorunda kalmak, göç yaşamak, cinsel ya da fiziksel taciz, işsizlik, düşük sosyoekonomik düzey madde kullanmayı kolaylaştıran sosyal faktörlerdendir. Kaybedecek fazla bir şeyi olmadığını hisseden bir insan daha kolay madde kullanabilir.
BAĞIMLILIK TEDAVİSİ NASIL YAPILIR? Bağımlılık için standart bir tedavi yoktur. Kişiye uygun olan tedavi yönteminin belirlenmesi gereklidir. Bağımlılığın süresi, şiddeti, kişinin sosyal hayatı, psikolojik durumu, fiziksel sağlığı gibi verilerin değerlendirilmesiyle bir tedavi planı oluşturulur.
