Engelli duyarlılığı eğitim artıkça yükseliyor. Eğitim düzeyi bireylerin engellilere karşı davranışlarını belirliyor. Eğitim seviyesi ne kadar yükselirse, bireylerin engelli duyarlılığı da o kadar artıyor.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü. Son yıllarda engelli duyarlılığı konusunda toplumsal farkındalığın arttırılmasına yönelik çeşitli girişimler söz konusu. Ancak engelli duyarlılığı konusunda aynı şeyi söylemek mümkün değil. Çünkü engelli bireylerin toplumla bütünleştirilmesinin karşısında pek çok sorun bulunuyor.
Üniversite öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumlarını ve insanların davranışlarını etkileyen sosyal beğenirlik düzeylerini araştıran Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huriye Toker, “Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının büyük oranda olumlu yönde olduğunu tespit ettik” dedi.
ÖDÜL ALAN ARAŞTIRMA NE GÖSTERDİ?
İstanbul 1. Engelli Araştırmaları Kongresi’ne kabul edilen ve üçüncülük ödülü alan araştırma hakkında bilgi veren Doç. Dr. Huriye Toker, İzmir’de vakıf ve devlet üniversitelerinde öğrenim gören 190 öğrencinin görüşlerinin incelendiğini söyledi. Toker, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Zümrüt Gedik’in de destek verdiği araştırmayı şöyle anlattı:
ARAŞTIRMAYA KİMLER KATILDI? “Yaş ortalaması 22 olan katılımcıların yüzde 50,5’i erkek, yüzde 49,5’i kadın; yüzde 58,9’u devlet, yüzde 41,1’i ise vakıf üniversitelerinde eğitim gören öğrencilerden oluştu.
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE ENGELLİ DUYARLILIĞI: Vakıf üniversitesi öğrencilerinin sosyal beğenirlik puan ortalamaları devlet üniversitesindekilere göre daha yüksek.
ENGELLİ DUYARLILIĞI KADINLARDA YÜKSEK: Kadınların engellilere yönelik olumlu tutumları yani duygusal tepkileri ve düşünceleri erkeklere oranla daha yüksek çıktı. Ancak üniversite öğrencilerinin genel olarak engellilere yönelik tutumları olumlu yönde çıksa da engelli bireylerle evlilik, engelli bireylerden korkma, kaçınma veya onlar için üzülme ile ilintili olan engellilere yönelik duyarlılık alt boyutunun sosyal beğenirlikle ilişkili olduğunu tespit ettik. Yani kişilerin objektif yanıt vermek yerine engellilik konusunda toplumun onlardan istediği ya da beklendiği şekilde yanıt verdiklerini saptadık.”
ENGELLİ DUYARLILIĞI İÇİN ÖNYARGILARDAN ARINMALIYIZ
Önyargılı veya olumsuz tutumların engelli bireylerin ayrımcılığa maruz kalmalarına ve dışlanmalarına yol açtığını belirten Doç. Dr. Huriye Toker, “Türkiye 2011 Nüfus ve Konut Araştırması sonuçlarına göre ülkemizdeki engelli kişi sayısı 4 milyon 882 bindir. Ancak engelli bireylerin kayıt altına alınmasında karşılaşılan sorunlar sebebiyle bu sayı daha da yüksek olabilir. Engelli bireylerin dışlanmasına yol açan olumsuz tutumların tespiti ve incelenmesi, ne gibi müdahalelerin geliştirilmesi gerektiğini anlamamıza yardımcı olacaktır. Böylece toplumla bütünleşmeleri için daha sağlam bir zemin hazırlayabiliriz” dedi.
