ÖSYM 09.45 mağdurları için ne karar verdi? Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) 09.45 mağdurları için ÖSYM’ye diğer adayları mağdur etmeyecek şekilde sınav yapılmasına ilişkin verdiği tavsiye kararı ÖSYM Yönetim Kurulu tarafından değerlendirildi. ÖSYM, 09.45 mağdurları için diğer adayları mağdur etmeden sınav yapılmasının mümkün olmadığını ve 15 dakika kuralının da adaylar tarafından bilindiğini açıkladı.
Geçtiğimiz 12 Nisan’da yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavı’na (YGS) 15 dakika kuralı yüzünden giremediklerini söyleyen 117 aday KDK’ya başvurmuş ve yeni sınav talep etmişti. Adaylar ÖSYM’nin uyguladığı sınav başlamadan 15 dakika önce adayların sınav salonlarına alınma işleminin tamamlanacağına ilişkin uygulamadan haberleri olmadığını savunmuştu. Bu yüzden de saat 10.00’da başlayan YGS’ye 09.45’te aday alımı durdurulduğu için giremediklerini söylemişti.
KDK ise adayların bu şikayetleri üzerine şu tavsiye kararını almıştı: “Kurumumuza başvuran …… ve 117 adayın sınav saatinden önce sınav binalarında hazır bulunmalarına rağmen sınav binasına alınmamalarından doğan mağduriyetlerinin (LYS’ye girmeye hak kazanan öğrenciler açısından yeni mağduriyetlere yol açmayacak şekilde) giderilmesi.” Bu karara göre KDK, kamuoyunda 09.45 mağdurları olarak tanınan adaylar için yeni sınav tavsiye etmişti.
İşte ÖSYM 09.45 mağdurları oldukları belirtilen adaylarla ilgili KDK kararını değerlendirdi ve şu karar alındı:
YERİNDE VE UYGULANABİLİR DEĞİL:
KDK’ya başvuran adayların mağduriyetlerinin giderilmesinden kastın, bu adaylara yönelik yeni bir sınav yapılması ise 117 kişi ve benzer durumdakilere ilişkin bu tavsiyenin aşağıda açıklanan nedenlerden dolayı yerindelik ve uygulanabilirlik ilkelerine uygun olmadığı değerlendirilmektedir.”
15 DAKİKA KURALI BİLİNİYOR:
Tavsiye kararına yerindelik açısından bakıldığında, 15 dakika kuralı, sınav güvenliğinin gereği gibi yerine getirilmesi ve sınav öncesi işlemlerin sınav başlamadan önce tamamlanması gerekçeleriyle hukukun genel ilkelerinden olan gereklilik, elverişlilik ve orantılılık ilkelerine uygun bir şekilde oluşturulmuş, idare tarafından tüm araçlarla kamuoyuna ve ilgililere zamanında duyurulmuş, sınava girecek tüm adaylara da yazılı olarak tebliğ edilmiştir.
CEZA DEĞİL, ÖNŞARTI YERİNE GETİRMEMEK:
Geç kaldığı için sınava alınmama bir ceza olmadığı için konunun cezalara ilişkin yargı kararlarıyla oluşmuş hukuki durum kapsamında değerlendirilmemesi daha isabetli bir yaklaşım olacaktır. Sınava geç kalanın alınmaması durumu, aday bakımından ancak bir ön şartın zamanında yerine getirilmemesinin zorunlu sonucuna maruz kalma olarak değerlendirilebilir. Bu durumda idarenin düzenleyici işlemleri nedeniyle oluşan bir mağduriyetten söz edilemez. Tüm iş ve işlemlerin zamanlı ve disiplin içinde yerine getirilmesini ilke edinen ÖSYM tarafından yapılan genel duyuruların yanı sıra tüm adaylara elektronik onay sistemi ile birebir tebliğ edilen, ‘süresi içinde sınav binasına giriş yapmayan adayların sınava alınmaması kuralı’, hizmetin gerekleri dikkate alındığında bireylerin eğitim haklarına ölçüsüz müdahale edilmesi olarak kabul edilemez.”
HER SINAVDA OLUYOR
Milyonlarca adayın katıldığı da hastalık, kaza, kusur gibi nedenlerle adaylar sınavlara giremiyor. Kılavuzda belirlenen zamanda başvurusunu yapmayan veya yapamayan, fotoğraf ve diğer bilgilerini zamanında güncellemeyen, başvuru yaptığı halde ücretini ödemeyen veya ödeyemeyenlere sınava giriş belgesinin düzenlenmemesinin, bütün bunları yapmasına rağmen sınava giriş belgesi ve geçerli kimlikleri yanında olmadan sınav binasına gelen adayların sınav salonlarına alınmaması ile yine kılavuzda belirlenen zamanda sınav binasına gelmeyen veya gelemeyen adayın durumu arasında sebep ve sonuçları bakımından hiçbir fark bulunmamaktadır.
CEZA DEĞİL, ADAYIN TEDBİRSİZLİĞİ
Bunların hiçbirisi adaylara verilen bir ceza olmayıp, adayın kendi ihmal, kusur veya tedbirsizliği nedeniyle, yararlanma kuralları şartları taşıyan herkes için aynı olan haklardan faydalanamamasıdır.
MAĞDUR EDİLMEDEN SINAV YAPILAMAZ
Tavsiye kararına uygulanabilirlik açısından bakıldığında, geç kaldığı için sınava alınmayan adaylar için yeni bir sınavın yapılması halinde, yeni sınavdan geçerli puan alan her adayın 2017 YGS sonuçlarıyla birlikte açıklanan önceki sıralamaya dahil edilebilmesi için, aday sıralamasının tüm adaylar için yeniden yapılması gerekecektir. 15 dakika kuralı nedeniyle sınava katılamadığını belirten adaylara yönelik yeni bir sınav yapılması durumunda kaçınılmaz olarak iki sınav arasında kolaylık-zorluk tartışması ortaya çıkacaktır. İki sınavın tamamen denk kabul edilmesi ancak daha önce benzer aday kitlelerinin katıldığı sınavlarda sorulmuş aynı güçlük ve ayırt edicilik özelliklerine sahip soruların sorulması ile mümkündür. Sınav soruları, yargı kararları sonucu kamuoyuna açıklandığından, yeni bir sınavın daha önce denenmiş, güçlük ve ayırt edicilik parametreleri belli sorularla yapılması mümkün değildir. Farklı aday kitlesine güçlük ve ayırt edicilik parametreleri belirlenmemiş farklı sorularla yapılacak olası bir sınavın test puanı ortalamaları ile sonuçları açıklanan 2017-YGS test puanı ortalamaları aynı olmayacaktır. Bu yüzden yeni sınavın sonuçlarının diğer adayların sonuç ve sıralamasını negatif yönde etkilemeksizin, yani 2017 YGS ile LYS’ye girmeye hak kazanan adayları mağdur etmeden iki sınav sonucunun birleştirilmesi teknik olarak mümkün değildir.
TÜM SIRALAMALAR DEĞİŞİR:
YGS bir sıralama sınavıdır. Yeni bir sınavın puan ve sıralaması, tüm adaylar için yeniden değerlendirme işlemi yapılmasını zorunlu kılacak olup yeni sınava giren ve puanı hesaplanan her bir aday 2017 YGS sonuçları ile birleştirildiğinde, barajı geçemeyenler de dahil olmak üzere, kendisinden düşük puan almış tüm adayların başarı sırasının düşmesine neden olacaktır. Bu ise başarı sırası değişecek adayların haklı itirazına neden olacak ve yeni sınavla önceki sınavın eşdeğerliği tartışmasına yol açacaktır. Böyle bir durumda kurala uymayan görece az sayıda adayın, kurala uyanların eğitim haklarını ölçüsüz bir şekilde maddi ve manevi olarak olumsuz yönde etkilemesi söz konusu olacaktır. Bu sebeple sınav binasına kılavuzda ilan edilen zamanda gelmiş ve sınavla ilgili tüm kurallara riayet etmiş olan adayların herhangi bir mağduriyete uğramasına yol açmadan yeni bir sınavın yapılması mümkün değildir. Diğer bir konu da olası bir sınavda KDK’ya başvuran adaylar dışında bu saatlerde sınav binası önünde olan tüm adayların kapsanmasıdır ki bu konuda bir kayıt tutulmadığından bu tür durumda olan adayların tam sayısı bilinmemektedir.
15 DAKİKA KURALI SÜRECEK: ÖSYM, KDK’nın 15 dakika kuralı ile ilgili “yumuşak geçiş” ve “adayların yeterince bilgilendirilmesi” kararına ilişkin de bundan sonraki sınavlarda da 15 dakika kuralının devam edeceğini açıkladı.
