Rektörlük seçimlerinin kaldırılmasına ODTÜ tepkisi. Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile devlet üniversitelerinde rektörlük seçimlerinin kaldırılarak, rektörlerin Cumhurbaşkanı tarafından atanması düzenlemesine bir tepki de Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) akademisyenlerinden geldi. Akademisyenler Türkiye’de son zamanlarda yaşanan gelişmeleri kaygı verici ve korkutucu olduğu açıklamasını yaptı.
Rektörlük seçimlerinin kaldırıldırılmasına ilk tepkiyi Boğaziçi Üniversitesi akademisyenleri göstermişti. Ardından da bugün ODTÜ’lü akademisyenler rektörlük seçimlerinin kaldırılmasının yanı sıra yargı ve basına karşı da gerçekleştirilenler konusunda açıklama yaptı.
Cübbelerini giyerek ODTÜ kampusunda açıklama yapan akademisyenler basın açıklamasında şunları dile getirdi:
ÜNİVERSİTE ÖZERKLİĞİ: Üniversitelerin toplumsal gelişmeye katkı sağlamasının koşulu üniversite özerkliğidir. Bu da farklı ülkelerde anayasal güvence altındadır. Üniversite rektörlerinin seçimle belirlenmesi, yüksek öğretim elemanlarını toplumun diğer kesimlerinden ayrıştırmak üzere talep edilen bir ayrıcalık değildir.
ÖZERK VE DEMOKRATİK BİR ÜNİVERSİTE: ODTÜ’lü öğretim elemanları olarak talebimiz, demokratik, katılımcı, özerk, insan ve doğayla barışık üniversitedir. Bunun sağlanması için mücadele etmeyi topluma karşı bir sorumluluk ve görev kabul ediyoruz.
KAYGI VERİCİ SİYASİ MÜDAHALELER: Demokrasi insanlık tarihinin en önemli kazanımlarından biridir. Farklılıklarla bir arada yaşamayı mümkün kılan bu kazanım, sancılı tarihsel süreçler sonunda elde edilmiştir. Bugün ülkemizde demokrasinin sürdürülmesi için yaşamsal öneme sahip kurumlara, parlamentoya, yargıya, siyasi partilere ve basın-yayın kuruluşlarına kaygı verici siyasi müdahaleler yapıldığına tanık oluyoruz. Bu süreç, son bir haftada yaşadıklarımızla yeni ve korkutucu bir evreye girmiş bulunmaktadır.
KHK İLE ÜNİVERSİTEYE DE YANSIDI: Sürecin üniversiteye yansımalarından biri, 29 Ekim 2016 tarihinde yayımlanan 676 no’lu KHK ile, üniversite yönetimlerinin belirlenmesinde öğretim üyelerine söz hakkı tanıyan rektörlük seçimlerinin yürürlükten kaldırılması olmuştur. 2547 sayılı YÖK yasasında tanımlanmış halini dahi yeterli görmediğimiz bu uygulamanın kaldırılmasını demokrasinin toplumsallaşması ve kurumsallaşması açısından kabul edilemez buluyoruz.
TEMEL ÖN KOŞUL ÜNİVERSİTE ÖZERKLİĞİ: Ayrıca hatırlatmak isteriz ki, üniversitelerin toplum yararına bilgi üretebilmesi ve toplumsal gelişmeye katkı sağlaması için temel ön koşul özerkliktir. Bu nedenle, üniversitelerin özerkliği çağdaş dünyada anayasal güvence altına alınmıştır. Üniversite rektörlerinin seçimle belirlenmesi, yüksek öğretim elemanlarını toplumun diğer kesimlerinden ayrıştırmak üzere talep edilen bir ayrıcalık değildir. Aksine, kamusal bir hizmet olan eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerinin toplum yararına ve bilimsel bir temelde yapılabilmesinin gereklerindendir.
REKTÖRLÜK SEÇİMLERİ İLE İLGİLİ NELER OLDU?
Geçtiğimiz 18 Ekim’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 181 yükseköğretim kurumunun rektör ve müdürleri ile 2 bin akademisyeni Cumhurbaşkanı Külliyesi’nde toplayarak, 2016-2017 akademik yılın açılışını yaptı. Bu açılışta Erdoğan, rektörlük seçimlerini eleştirerek, kaldırılması gerektiğini söyledi.
Bu açılıştan 11 gün sonra da 29 Ekim 2016 tarihinde Resmi Gazete’de rektörlük seçimleri 676 sayısı KHK ile kaldırıldı. Buna göre devlet üniversitelerinde artık rektör atamaları YÖK’ün 3 yıl profesörlük yapmış 3 kişilik listesi içinden Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Hatta bir ay içinde atama olmazsa ve YÖK isim önermezse Cumhurbaşkanı kendi seçtiği bir akademisyeni rektör olarak da atayabilecek.
Değişiklik sadece devlet üniversitelerini kapsamadı. Vakıf üniversitelerinin rektörleri de artık mütevelli heyet tarafından değil, Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Mütevelli heyetin önerdiği, YÖK’ün onayladığı isim Cumhurbaşkanı atamasıyla ancak vakıf üniversitesinde rektör olarak görev yapabilecek.
İLK TEPKİ BOĞAZİÇİ’NDEN GELDİ
Rektörlük seçimlerinin kaldırılmasına ilişkin ilk tepkiyi seçimlerin üzerinden yaklaşık 4 ay geçmesine rağmen rektörleri atanmayan Boğaziçi Üniversitesi akademisyenleri gösterdi. Boğaziçi’li akademisyenler rektörlük seçimlerinin kaldırılmasını eleştirerek, seçimlerde en yüksek oyu alan mevcut rektörleri Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu’nun atanmasını istedi.
